De zon als vlekverwijderaar
Wit textiel mooi wit houden is een uitdaging. Zelfs met alle moderne middelen, speciaal witwasmiddel en bleek, blijft wit niet oneindig lang wit. Vroeger, toen deze chemische goedjes er nog niet waren, hadden ze zo hun eigen manier om het witte goed fris en wit te krijgen. Wit linnengoed werd eeuwenlang ‘op de bleek gelegd’, zon en zuurstof werkten als vlekverwijderaar.
Bleekweide
Na het wassen was het witte linnen vaak nog gelig en de geur van het gebruik was er dan nog niet uit. De schone was werd frisser en bleker, lichter van tint, door het nat op een grasveld uit te spreiden en te laten drogen.
Onder invloed van de zon worden vrije zuurstofatomen gevormd, die zich binden aan het vuil. Daardoor krijgt de stof een frisse geur en een blanke kleur: vandaar het woord ‘bleken’.
Van Gogh
Voor het op de bleek leggen werd gebruik gemaakt van een kort gemaaid grasveld: bleekweide, bleekveld of bleek genoemd. Tot in de twintigste eeuw werden er nog bleekweiden gebruikt in de textielindustrie. Ook thuis legden veel mensen hun was op de bleek te drogen.
Dat uitgespreide witte wasgoed en de vrouwenhanden die dat uitleggen over het korte gras levert fotogenieke plaatjes op. Dat zagen de fotografen van Brabants Dorpsleven net zo goed als Vincent van Gogh en Jan Brueghel die zich er allemaal door lieten inspireren.